Η
μπάλα είναι ο τελευταίος ίσως συλλογικός μηχανισμός της ταύτισης του
«εγώ» με το «εμείς». Κανένα άλλο παιχνίδι δε μετατράπηκε σε οικουμενική
γλώσσα όπως το ποδόσφαιρο. Κανένα άλλο παιχνίδι δεν κατάφερε να
εκπροσωπήσει κοινωνικές τάξεις και κόμματα, και δεν κατόρθωσε να βγαίνει
αλώβητο και αθώο στη συνείδηση της κερκίδας παρά τα νταραβέρια του με
τον κάθε Μπέο ή με τον κάθε Ψωμιάδη.
Το
ποδόσφαιρο είναι ένα κομμάτι της ζωής. Μοιάζει πολύ με τη ζωή. Κανείς
δεν έρχεται στη ζωή για να πεθάνει. Κανείς δεν κατεβαίνει στο γήπεδο για
να χάσει. Εκτός από τους «πουλημένους»... Το ποδόσφαιρο είναι μια
υπόθεση που αφορά σύνολα. Ή θα κερδίσουν όλοι μαζί ή θα χάσουν όλοι
μαζί. Ακόμα και αν κάποιος από τους «χαμένους» ξεχωρίσει, το τελικό
αποτέλεσμα που θα τον σφραγίσει θα είναι η ήττα. Η ήττα της ομάδας.
Στο
ποδόσφαιρο, όπως και στη ζωή, ο ατομισμός πληρώνεται κάνει κακό. Το
άτομο γίνεται χρήσιμο μόνο αν υποτάξει το «εγώ» του στο «εμείς». Στην
αντίθετη περίπτωση, είτε γελοιοποιείται είτε χαντακώνει την ομάδα. Αυτό
δε σημαίνει ότι το στοιχείο της προσωπικότητας ακυρώνεται στο
ποδόσφαιρο. Ίσα - ίσα, εδώ ακριβώς έχουμε μια εκπληκτική έκφραση των
αντιθέτων: Το στοιχείο της προσωπικότητας παίζει καθοριστικό ρόλο, είτε
ανήκεις στις ποδοσφαιρικές «ιδιοφυίες» είτε ανήκεις στους «μοιραίους»
παίκτες. Μόνο που αυτή η προσωπικότητα, αυτός ο εγωισμός, δεν μπορεί
ποτέ να ολοκληρωθεί πέρα και έξω από την ομάδα. Για να «τελειοποιηθεί»,
πρέπει να συνεργαστεί με δέκα ακόμα διαφορετικά «εγώ», να αποδομηθεί, να
καταστραφεί για να μπορέσει να πετύχει και να αποθεωθεί. Όπως και στη
ζωή.
Και
μόνο τότε, όταν το «εγώ» εξυψωθεί τόσο πολύ ώστε να υπηρετήσει το
«εμείς», ακόμα κι αν χάσεις, η Ιστορία θα σου ανήκει. Παράδειγμα, η
Ολλανδία του Κρόιφ το 1974 και η Ουγγαρία του Πούσκας το 1954, αν και
ομάδες «από άλλον πλανήτη», δε στέφθηκαν πρωταθλήτριες. Αλλά η ιστορία
του ποδοσφαίρου τους ηττημένους αντάμειψε. Τους τοποθέτησε στο ψηλότερο
βάθρο της ποδοσφαιρικής μυθολογίας.
Το
ποδόσφαιρο είναι τόσο δημοφιλές διότι μοιάζει τόσο πολύ με την ζωή.
Συγκεντρώνει τη στρατηγική, την ταχτική, τη συνεργασία της ομάδας, τον
κίνδυνο, την αυτοσυγκέντρωση, την αντοχή, τη φαντασία, την ψυχραιμία,
την αυτοθυσία, τη γενναιότητα. Κανένα άλλο παιχνίδι δε συγκεντρώνει όλα
αυτά τα στοιχεία μαζί. Κανένα άλλο παιχνίδι δεν μπορεί να γοητεύσει την
ανθρώπινη φύση και να συνεγείρει όλες μαζί τις αισθήσεις όπως το
ποδόσφαιρο, είτε βρίσκεσαι μέσα στο γήπεδο είτε παρακολουθείς τον αγώνα
από την εξέδρα. Και κανένα άλλο παιχνίδι, παρά την τόση οργάνωση και το
σχεδιασμό του, δεν παραμένει τόσο απρόβλεπτο.
Όταν
κάτι είναι μπορετό να γίνει, δεν είναι βέβαιο ότι θα γίνει. Το ίδιο
ακριβώς ισχύει και με την ευκαιρία μπροστά από το τέρμα. Κανείς δεν το
ξέρει, τελικά, αν θα μπει το γκολ, αφού «όλα μπαίνουν και όλα χάνονται».
Ας
υπάρχει αισιοδοξία. Η μπάλα θα επανακτήσει τις φυσιολογικές της
διαστάσεις, θα απαλλαγεί από τα «χρεόγραφα» που τη φορτώνουν οι κανόνες
της αγοράς και θα ξαναγίνει ΠΑΙΧΝΙΔΙ.
Ας
υπάρχει αισιοδοξία. Το ποδόσφαιρο είναι τόσο λαϊκό άθλημα, που το
επιτρέπει. Όσο κι αν υπάρχει η χούφτα των εκπροσώπων της «παράγκας», από
την άλλη, υπάρχουν τα εκατομμύρια που δεν ταυτίζουν την αγάπη τους για
την μπάλα με κανέναν εκπρόσωπο της «παράγκας». Οι δεύτεροι είναι,
βέβαια, δύσκολο να φτάσουν στον τελικό. Αλλά όταν φτάσουν - ακόμα κι αν
τον χάσουν - θα πανηγυρίζουν. Γιατί θα έχουν αποδείξει ότι δεν απέχουν
παρά μόνο ένα βήμα από το να νικήσουν τελικά τις «παράγκες».
Η μπάλα είναι στρογγυλή και κανείς ποτέ δεν ξέρει που θα σταματήσει...
Κανείς ας μην είναι σίγουρος ότι «το παιχνίδι τέλειωσε»...
Σ.Χ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου